تدبری در سوره مبارکه اعلی
1- آیا اینکه سبزه زار خشک می شود دلیل ایراد در خلقت آن است و یا ظرفیت آن، بیش از این قابلیت ندارد؟
2- آیا ممکن است خدایی که در هدایت تکوینی بی نقص عمل کرده، در هدایت تشریعی انسانها کم بگذارد و اشتباه کند؟
سبزهزار را نگاه کن؛ چقدر زیبا و بهسامان است! یعنی چه خوب خلق شده و چه خوب نظام یافته است! عجب خدای بزرگ و حکیمی بوده که چنین کرده است! اما انگار یک جای کار اشکال دارد؛ چرا این سبزهزارِ زیبا، خشک و سیاه شده؟ نکند خدا کار بیهوده میکند؟ این چه خلقت و سامانی بود که فرجامش به نابودی کشید؟
سبحانالله! تسبیح کن خدا را که او بینقص و عیب است. مگر میشود خدا اشتباه کند؟ نه، خلقت و تقدیر سبزهزار ایراد ندارد، بلکه این ظرفیت آن است که بیش از این قابلیت ندارد و لاجرم باید به سیاهی برود .
پس باز هم بگو «عجب خدای بزرگ و حکیم و بینقصی»! اوست که خوب خلق میکند و خوب سامان میبخشد و خوب تقدیر و هدایت میکند. آری، او در هدایت تکوینیاش بینقص است، سبحانالله!
راستی، آیا ممکن است که چنین خدایی در هدایت تشریعی انسانها کم بگذارد و اشتباه کند؟ سبحانالله! پس اشکال کار کجاست که برخی هدایت نمیشوند؟
بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمنِ الرَّحیمِ
سَبِّحِ اسْمَ رَبِّکَ الْأَعْلَى (1) الَّذی خَلَقَ فَسَوَّى (2) وَ الَّذی قَدَّرَ فَهَدى (3) وَ الَّذی أَخْرَجَ الْمَرْعى (4) فَجَعَلَهُ غُثاءً أَحْوى (5)